Esta Lei ten como primeiro obxectivo a protección medioambiental da costa, diferenciando entre os tramos urbanos e naturais das praias, preservando as praias virxes ao limitar nelas tanto as ocupacións como as actividades, e aumentando en todo caso a súa protección.
Esta reforma prohibe novas edificacións no litoral, tanto en dominio público marítimo terrestre (ribeira do mar e das praias) como na súa zona adxacente de servidume de protección. Tamén prohibe calquera incremento do xa edificado.
Prohibición de novas edificacións.
Mantense a prohibición de edificación residencial na costa, e refórzase con mecanismos específicos preventivos, prohibindo tamén que as obras de mellora impliquen aumentos de tamaño, altura ou superficie.
Exclusión de núcleos de poboación do Dominio Público Marítimo Terrestre.
A Lei exclue núcleos de poboación, non amnistía núcleos, porque eran legais. O que se fai é excluílos do dominio público por ser innecesarios para a protección da costa, algo que xa se prevé na Lei de 1988 a través da desafectación.
O que se fai é excluílos do dominio público marítimo terrestre porque son terreos de núcleos urbanos, antropizados (habitados e consolidados) desde antes de 1988. Afectan, maioritariamente, a vivendas sinxelas de barriadas populares, non a hoteis ou empresas.
Mantense a anchura da servidume de protección en 100 metros.Únicamente especifícase como se aplica a regra especial dos 20 metros, xa prevista na Lei de 1988. Pero cunha importante novidade: prohíbense expresamente novas edificacions nestas áreas.
A redución da servidume só poderase producir respecto de núcleos costeiros que antes de 1988 tivesen un carácter urbano, segundo uns requisitos marcados na disposición transitoria 1ª da Lei, e soamente para o núcleo delimitado.
Xa que logo, non se poderán autorizar novas construcións dentro dos núcleos delimitados. É dicir soluciónanse problemas antigos non resoltos en 1988, sen que implique permitir un só edificio máis na costa.
Chiringuitos.
A Lei mantén os usos permitidos e prohibidos no dominio público marítimo terrestre. Darase máis seguridade aos chiringuitos en canto a prazos e condicións da concesión. E esixiráselles máis en términos de ordenación e coidado das praias. Por iso estableceranse, no Regulamento de aplicación da Lei, criterios razoables que compatibilicen a protección da costa co servizo público Restrinxiranse máis nas praias naturais.
Exclusión da Illa de Formentera.
Esta illa ten características xeomorfolóxicas especiais, é un caso singular, e por iso recibe un tratamento singular. Modifícase un deslinde, pero garántese o mantemento da zona de servidume de protección, na que se prohibe edificacións residenciais.
Urbanizacións marítimo-terrestres.
O Proxecto regula as urbanizacións en base a dous criterios: defensa do dominio público marítimo terrestre, porque as canles navegables son dominio público. Ao mesmo tempo, asegurar a propiedade privada das vivendas (sempre o foron), aportando a seguridade xurídica que faltaba, supresión da servidume de tránsito e estacionamientos privados, tanto individuais como colectivos.
Cambio climático e erosión/regresión da costa.
A Lei incorpora regulacions específicas para afrontar con garantías a loita contra os efectos do cambio climático no litoral. Introdúcese un réxime específico para os tramos do litoral que se atopen en risco grave de regresión. A definición desta situación establecerase reglamentariamente e en atención a criterios científicos contrastados. Nas áreas así declaradas, limítanse as ocupacións e prevese que a Administración poida realizar actuacións de protección, conservación ou restauración, respecto das que poderá establecer contribucións especiais aos beneficiarios, outra das novidades desta Lei.
Tamén se esixe que aos proxectos para a ocupación do dominio público acompáñese unha avaliación prospectiva sobre os posibles efectos do cambio climático. Ademais, incorpórase como causa de extinción das concesións o suposto de que as obras ou instalacións estean en risco certo de ser alcanzadas polo mar.
A Lei, así mesmo, impón ao Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente a obrigación de elaborar unha estratexia para a adaptación da costa aos efectos do cambio climático para dispoñer dun diagnóstico rigoroso dos riscos asociados ao cambio climático que afectan á nosa costa, e dunha serie de medidas que permitan mitigarlos.
Prazo de 75 anos de concesión.
Mellórase a situación xurídica dos antigos propietarios de bens na costa, en especial de vivendas, que a lei de 1988 expropiou. A nova lexislación prorroga as concesións deses cidadáns ata un máximo de 75 anos.
Non é novo, xa que a Lei de Augas que regula as augas continentales e é moi próxima materialmente á Lei de Costas ten ese mesmo prazo. É un prazo máximo, que non ten por que completarse, senón que se acomodará a cada tipo de uso.
Durante a concesión e as súas prórrogas (ata os 75 anos), garantirase a adecuada conservación da costa e, ademais, vaise a esixir aos empresarios a corresponsabilización nesa conservación do domino público.
Transmisión de concesións.
Toda transmisión debe ser autorizada polo Estado, que comprobará que o novo concesionario cumpre os requisitos, tanto económicos como de protección do dominio público marítimo terrestre. Ademais, se promoverá unha certa apertura do sector en beneficio da calidade das actividades económicas e dos servizos que se prestan en domino público.
Salinas e establecemento de cultivos mariños.
O que se fai é devolver a propiedade a aquelas salinas e establecementos mariños que eran propiedade privada antes da Lei de 1988. Son actividades beneficiosas cuxa desaparición non axudaría en nada á protección do litoral. E, ademais, engádese unha limitación moi importante: considéranse zona de servidume de protección. O que quere dicir que neses terreos non se van a poder construír vivendas nin hoteis.
Dominio Público Marítimo Terrestre.
Non se reduce con carácter xeral, senón que o que a reforma pretende é evitar as ambigüedades e as aplicacións heterogéneas, que se produciron nos deslindes. Por iso, a Lei obriga a que se establezan criterios técnicos para determinar o alcance do dominio público marítimo terrestre (maiores temporais coñecidos, algo que non se modifica) e incorpora definicións dos principais compoñentes do dominio público como dunas ou marismas, cuxo alcance tampouco modificar.
Alcánzase máis obxetividade, en definitiva, mellor defensa do dominio público marítimo terrestre e maior seguridade xurídica. Só en casos excepcionais hai exclusions do dominio público porque están plenamente xustificados (12 núcleos excluídos, por urbanos, e Formentera).
Vivendas ilegais.
A Lei non é unha amnistía en ningún caso. En relación coas vivendas que por sentenza xudicial firme deban ser derrubadas, a Administración Xeral do Estado cumprirá coa súa obrigación, e tamén apoiará ás Comunidades Autónomas e a Concellos para atopar solucións a tales problemas.
Eventos en praias.
A situación real era que determinados eventos producíanse nas praias, sen autorización e con certa permisividade. A Lei de Costas regula esta cuestión para establecer os requisitos, límites e condicións en que é posible a ocupación das praias, garantindo a súa conservación e entendendo ademais que esas ocupacións restrínxense aos tramos urbanos.Mantense a prohibición de edificación residencial na costa, e refórzase con mecanismos específicos preventivos, prohibindo tamén que as obras de mellora impliquen aumentos de tamaño, altura ou superficie.
.jpg)
Coido que estamos ante unha moi boa Lei para o conxunto do Estado e tamén para a nosa Comunidade.
Como dicía o deputado do Parlamento de Galicia, Román Rodríguez, o pasado martes no Congreso: "Galicia conta cun extenso litoral de máis de 1.300 quilómetros, un terzo do total español, un territorio de singular valor patrimonial, paisaxístico e ambiental que históricamente contou cunha elevada presenza humana, un espazo de enorme singularidade cun elemento xeográfico, as rías, de características únicas no contexto peninsular. Interrelacionadas entre a riqueza pesqueira e a fertilidade das aguas posibilitaron un modelo de ocupación do territorio formado por unha densa rede de pequenos asentamentos situados na franxa costiera e unha significativa dispersión do hábitat tradicional. O sistema de poblamiento é á súa vez outro elemento diferencial: Galicia conta co 50 % das entidades singulares de poboación do conxunto do Estado. Sobre este marco aplicouse desde o ano 1988 a Lei de Costas"
Pois ben, esta nova Lei, da saída a maioría destos fogares galegos. A nova norma está recoñecendo os núcleos rurales do litoral galego como un elemento identitario e tradicional da nosa costa. Os contidos dunha proposición de lei do Parlamento de Galicia así como as alegacións presentadas pola Xunta de Galicia foron prácticamente introducidas na súa totalidade na nova lexislación de costas. Así, dáse cobertura e exclúese do dominio público aos núcleos rurais preexistentes ao ano 1988 que non foran clasificados como tales. Posibilítase que por parte da administración urbanística autonómica fíxense, en función de criterios de compacidade e de dotación de servizos, núcleos non recoñecidos con anterioridade. Todo iso sen abrir a porta á especulación ou á colmatación dos mesmos, xa que se limitan e prohíbense novas construcións. É agora virá o momento do traballo coordinado para municipios e a Xunta de Galicia, que terán dous anos para delimitar aqueles núcleos e aquelas vivendas tradicionais actualmente afectadas e situadas dentro da franxa de servidume do dominio público.
Un traballo que posibilitará fixar só e exclusivamente nos núcleos delimitados conforme a esta lei unha nova franxa de afección de 20 metros. Esta acción, xunto coa aprobación recente do Plan de ordenación do litoral de Galicia que ordena o conxunto da franxa costera do litoral galego, permite ter unha ordenación racional dun espazo de singular valor para o noso territorio.
Os veciños de Ribeira, Marín, Moaña ou Vilaboa poderán estar moito máis tranquilos, porque a incerteza e a indefensión que experimentaron durante moito anos queda resolta.
* Si desexa comentar esta entrada, pode escribir un correo a celso.delgado@congreso.es.
Recibirá resposta. Grazas.
