Un fallo que veu a confirmar a STEdh 10.7.2012, sección 3', no mesmo caso do Río Prada contra España, así como a súa motivación. É firme segundo dispon o art. 44 do Convenio Europeo.
Hoxe mesmo reuniuse o Pleno da Audiencia Nacional e dictou un Auto no que di que "O Tribunal estima que a aplicación á demandante da doutrina xurisprudencial emanada da STs 197/2006 (caso Parot) -que considera un xiro jurisprudencial que deixou sen contido á institución da redención de penas polo traballo-, de xeito retroactivo e no seu prexuízo, o que hoy era significado o alargamento da condena durante máis de nove anos, violou o art. 7 do Convenio que enuncia o principio de legalidade en materia penal. Principio que require da existencia dunha lei suficientemente precisa, anterior aos feitos de condena, que prevexa como punible a conduta e que estableza a pena a impoñer, pena cuxa duración non poderá nunca exceder da preestablecida. A garantía de prohibición de irretroactividade penal desfavorable veríase privada de eficacia, continúa razoando o Tribunal, si a duración da pena viuse modificada posteriormente na súa detrimento, como ocorreu no caso. A condenada puido crer razonablemente, segundo a práctica administrativa e xudicial constante que se aplicaba de modo automático, que a pena que debería cumprir era a do límite de 30 anos - que se trataba como unha pena nova e autónoma- coa aplicación por desconto do dispositivo da redención de penas polo traballo, beneficio previsto na lei. O novo criterio xurisprudencial, que estableceu o Tribunal Supremo no ano 2006, non era previsible para a condenada nin no momento de execución dos feitos nin no do dictado das sentenzas condenatorias. A aplicación retroactiva da nova interpretación do código penal vulnerou por iso o art. 7 do Convenio”.
Ademais, “polas mesmas razóns de ausencia da posibilidade de prever o alcance da pena, a decisión sobre o abono das redencións conforme a devandito novo criterio violou o art. 5 do Convenio, o dereito á liberdade, na medida en que a aplicación do xiro xurisprudencial supoñía o incremento da duración da pena de prisión máis de nove anos. A demandante sufriu unha pena de privación de liberdade de duración superior á que debeu cumprir de acordo co dereito vixente no momento dos feitos e das condenas, polo que o Tribunal conclúe que sufriu, e sofre, unha detención irregular desde o 3.7.2008”. Por fin, a sentenza “considera que dada a natureza da violación que se declara -unha privación de liberdade irregular que se mantén- o Estado demandado só ten unha opción para reparar o dano; polo que o Tribunal, afirmando a necesidade urxente de poñer fin á vulneración do Convenio, aprema a España para que se garanta a posta en liberdade da Sra. do Río Prada no prazo máis breve”
Engade o Auto que “ha de convirse no carácter vinculante da sentenza, de obrigado cumprimento para o noso Estado, que adquiriu a obrigación internacional de dar efectividade e executar as sentenzas do Tribunal ao prestar o seu consentimento ao Convenio Europeo para a protección dos dereitos civís e as liberdades fundamentais (o seu art. 46.1 establece o compromiso dos Estados parte de acatar as sentenzas nos litixios en que sexan demandados; algo que a sentenza viuse na necesidade de recordar)”
Recordan que: “O Convenio Europeo integra o noso ordenamento xurídico, segundo o art. 96.1 da Constitución e as normas relativas a dereitos fundamentais e liberdades públicas deben interpretarse de conformidade cos Tratados internacionais (art. 10.2 Ce); o Tribunal Europeo é o órgano cualificado de interpretación do Convenio e as súas decisións son obligatorias e vinculantes para todo Estado parte. Os xuíces e os tribunais están sometidos con exclusividade á lei, única fonte de lexitimidade da súa actuación (art. 117 Ce). Aquí, suxeción á lei significa vinculación ao Convenio e ás decisións e doutrina do seu órgano de garantía xurisdiccional.”
E engaden que “A resolución é clara e concluínte: incumbe ao Estado asegurar a posta en liberdade da demandante no prazo máis breve, xa que se atopa privada irregularmente de liberdade desde o 3.7.2008. Misión que concerne en primeiro lugar a este tribunal, en tanto órgano de execución ao que se atopa sometida a Sra. do Río Prada.”
Finalmente a Sala da Audiencia Nacional dispón:
“En cumprimento da sentenza firme da Grand Chambre do Tribunal Europeo de dereitos humanos de data de onte, a liberdade inmediata da condenada Dª Inés del Río Prada deixando sen efecto o Auto da Sección a da Sala do Penal da Audiencia Nacional de 6 de xuño de 2008 e a providencia de 23 de xuño de 2008.Decláranse extinguidas as responsabilidades penais ás que se refire a presente executoria por cumprimento da condena. Imputaranse ao pago das responsabilidades civís pendentes, ata ao dereito de subrogación do Estado, a indemnización acordada en dita sentencia en concepto de dano moral.”
Considero que a decisión da Audiencia Nacional é axustada a Dereito, pero iso non obsta a que lamente fondamente a terminante sentenza dictada polo Tribunal de Estrasburgo que considera ilegal a aplicación da chamada doutrina Parot, e polo tanto posibilita a excarcelación da citada terrorista.
Recordemos que non foi unha doutrina do Goberno, foi elaborada polo Tribunal Supremo e avalada polo Tribunal Constitucional.
Aínda que evidentemente, o Goberno estivo a favor desa doutrina e por iso, o Goberno recorreu a primeira instancia. Esta doutrina era xusta coas vítimas e útil na loita contra o terrorismo e contra os crimes máis abyectos.
En todo caso hai que deixar claro que a sentenza non afecta a aqueles delincuentes condenados que cometan delitos logo da entrada en vigor do Código Penal de 1995, posto que non prevé a redención de penas por traballo.
Os Gobernos de España traballaron para que o que ocorreu agora non volva ocorrer nunca en España (que un crime teña a mesma pena que múltiples crimes). Por iso, o Código Penal de 1995 excluíu esa posibilidade.
En Lexislaturas posteriores, introduciuse o cumprimento íntegro das penas en determinados delitos, especialmente os delitos de terrorismo. Tamén, por iso, está agora no Congreso dos Deputados unha reforma do Código Penal que introduce a prisión permanente revisable.
Remato citando as palabras do Fiscal Xeral do Estado, Torres Dulce que hoxe en referencia ao resto de etarras afectados polo fallo europeo contra a “doutrina Parot”, dixo que “hai que examinar cada caso concreto, porque non foron sometidos á autoridade do Tribunal de Estrasburgo nin da sentenza dedúcese que caiba extraer unha consecuencia xeral, así que iremos caso a caso”, engadindo que no caso do resto de etarras nunha situación similar, “a Fiscalía vai ter presente o cumprimento da lei, pero sempre co horizonte das vítimas, que foron as que sufriron nese proceso”.
Respecto de si entende a posición das vítimas do terrorismo trala sentenza o fiscal xeral dixo que a súa institución “estivo sempre e estará na defensa da posición das vítimas”. Engadiu que a posición dos afectados pola violencia terrorista “non é incompatible coa situación do Estado de dereito”.
http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng-press/pages/search.aspx?i=003-4541425-5482560
Si desexa facer algún comentario poder enviar un correo a celso.delgado@congreso.es
Recibirá resposta
